بالا گرفتن دعوای روحانی و حامیان رهبر: رای مردم یا حکومت الهی؟

اینستاگرام حسن روحانی، رئیس جمهور ایران، بخشی از یک سخنرانی رهبر ایران در سال ۱۳۶۶ را منتشر کرده است که در آن به “اهمیت رای مردم در انتخاب حاکم” اشاره شده است.

به نظر می‌آید انتشار این سخنان واکنشی به انتقادها از گفته‌های اخیر آقای روحانی است؛ از جمله بیانیه مجلس خبرگان رهبری که گفته بود این نظر که رأی و نظر مردم منشأ مشروعیت حکومت اسلامی است “مردود و مغایر مبانی دین اسلام” است.

بیانیه مجلس خبرگان – با امضای احمد جنتی رئیس این مجلس – درپی سخنان اخیرا حسن روحانی، رئیس جمهوری صادر شد که با اشاره به نهج‌البلاغه گفته بود: “رأی و نظر مردم هدیه دنیای غرب بعد از رنسانس برای ما نیست. ما دارای مذهب و مرام و دینی هستیم که امیرالمومنین مبنای حکومت و فرمانروایی را رأی مردم می‌داند.”

محتوای سخنان آیت الله خامنه‌ای در خرداد ۱۳۶۶ که امروز چهارشنبه ۳۱ خرداد در اینستاگرام حسن روحانی منتشر شده، نزدیک به نظر آقای روحانی است که از سوی مجلس خبرگان رد شده است.

رهبر ایران که در آن زمان، رئیس جمهوری بود با اشاره به آزادی‌های سیاسی و نظر مردم می‌گوید: “در اسلام به نظر مردم اعتبار داده شده، رأى مردم در انتخاب حاکم و در کارى که حاکم انجام مى‌دهد مورد قبول و پذیرش قرار گرفته، لذا شما مى‌بینید که امیرالمؤمنین با این‌که خود را از لحاظ واقع منسوب پیغمبر و صاحب حق واقعى براى زمامدارى مى‌داند، آن وقتى که کار به رأى مردم و انتخاب مردم مى‌کشد، روى نظر مردم و رأى مردم تکیه مى‌کند. یعنى آن را معتبر مى‌شمارد و بیعت در نظام اسلامى یک شرط براى حقانیت زمامدارى، زمامدار است.”

مجلس خبرگان در برابر روحانی

اولین واکنش به سخنان هفته پیش حسن روحانی از طرف آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی، از مراجع تقلید شیعه در قم بود. او گفت انتخاب حاکم در اسلام به عهده مردم نیست، بلکه “خداوند باید ولی را تعیین کند”.

او خطاب به حسن روحانی گفته: “آیات درباره ولایت در قرآن زیاد است، شما تنها یک جمله از نهج البلاغه (مجموعه سخنان و نامه‌های امام علی) را دیدید و بحث کردید. در حالی که یکی از مسلمات مذهب شیعه این است که امام را خدا و نه آرای مردم تعیین می‌کند”.

پس از آن بود که مجلس خبرگان بیانیه‌ای منتشر کرد. در این بیانیه که با امضای احمد جنتی، رئیس این مجلس منتشر شده، با اشاره به سخنان حسن روحانی گفته در جامعه اسلامی، هدایت مردم و زعامت سیاسی و اجتماعی “متوقف بر خواست و نظر و رأی مردم نیست، بلکه باید گفت که ولایت، روح اسلام است.”

این بیانیه می‌افزاید که آیات الهی قبل از نهج‌البلاغه، “مقام ولایت را همانند مقام نبوت، الهی می‌دانند.” و بیعت، به معنی رای مردم نیست “بلکه تاکیدی بر اعلام وفاداری و پیروی و فرمانبری از رهبران الهی است؛ بنابراین نباید آن را با رأی مردم و انتخابات در دوران معاصر مقایسه کرد.”

در هفته‌های اخیر، آیت الله خامنه‌ای رهبر ایران در سخنانش، انتقادهای تندی از دولت حسن روحانی کرده است. موضوع انتقادها، سند آموزشی موسوم به ۲۰۳۰ و توافق هسته‌ای است. او در تندترین سخنانش، گفت نباید تجربه سال ۱۳۵۹ تکرار شود که “رئیس جمهور وقت جامعه را دو قطبی و مردم را به دو دسته مخالف و موافق تقسیم کرد”.

او همچنین از “برخی افراد که با تفسیرهای غلط به دنبال تقسیم کردن مردم هستند” انتقاد کرد. به نظر می‌رسد منظور رهبر ایران نتیجه انتخابات ریاست جمهوری است. آقای روحانی بعد از پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری گفته بود نتایج انتخابات، از موافقت اکثریت مردم با یک دیدگاه مشخص در مقابل دیدگاه رقیب حکایت دارد.