Saturday, January 9, 2016

حقوق کودک در ایران

کنوانسیون حقوق کودک شامل اساسیترین حقوق بشر برای کودکان در 29 آبان ماه 1368  به تصویب رسید.
۱۹۳ کشور با ضمانت قانونی به کنوانسیون حقوق کودک ملحق شدهاند. این کنوانسیون مقبولترین سند حقوق بشر در تاریخ میباشد
کنوانسیون ۱۹۸۹ حقوق کودک ؛ اصلی ترین منبع بین المللی در حمایت از حقوق کودکان است. این کنوانسیون، کامل ترین سند مربوط به حقوق کودکان است که تا کنون تدوین شده و اولین سندی است که این حقوق را در عرصه بین المللی به صورتی لازم الاجرا مطرح کرده است. بیشتر کشورهای جهان به آن ملحق شده اند. ایران نیز به موجب ماده واحده الحاق اجازه دولت جمهوری اسلامی ایران در اسفند 1372 به کنوانسیون حقوق کودک پیوسته است. برابر این ماده واحده، مشروط به آنکه مفاد آن در هر مورد و هر زمان در تعارض با قوانین داخلی و موازین اسلامی باشد یا قرار گیرد، از طرف دولت جمهوری اسلامی ایران لازم الرعایه نباشد. الحاق مزبوراز حیث حقوقی نادرست بوده و قابل پذیرش نیست و به لحاظ مبهم و کلی بودن، مغایرت با هدف و مقصود کنوانسیون و مخالفت با حقوق بین الملل؛خلاف مقتضای اهداف و اصول بین المللی و حقوق بشری مندرج در آن در ارتباط با حقوق کودک بوده و نیز به منزلۀ نقض اصل برتری حقوق بین الملل برحقوق داخلی محسوب گشته و با اعتراضات گسترده بین المللی نیزهمراه بوده است. علاوه بر مراتب مزبور، تعارضات فراوان موجود و مشهود در قوانین داخلی ایران نیز دراین ارتباط، از دیگر پیامدهای این ایراد است
پرداختن به مقوله حقوق کودکان، عنوان یکی از بنیادیترین مبانی حقوق بشر و لزوم حمایت از قانون بعنوان یکی از آسیبپذیرترین گروههای اجتماعی، واجد اهمیت فراوانی است که متأسفانه آنچنان که باید، از سوی فعالین حقوق بشر مورد توجه قرار نمیگیرد. رعایت و احترام به حقوق کودکان، وظیفه و مسئولیتی بسیار مهم و خطیر است که بر عهده دولتها و نهادهای قانونگذاری و اجرایی کشورها نهاده شده است. بطوری که ۱۳ ماده از ۵۴ ماده کنوانسیون حقوق کودک، بصورت مستقیم، به وظایف و مسئولیتهای دولتها در قبال کودکان پرداخته است.
با تمام اینها هستند کسانی که سال ها انرژی خود را بر روی احقاق حقوق کودکان و توجه به این حق انسانی صرف کردند. جدی ترین چهره های این عرصه را می توان در «انجمن حمایت از حقوق کودکان» یافت. این NGO قدیمی ترین نهاد غیردولتی ایرانی است که در این راستا فعالیت می کند. نهاد دیگری که متولی حقوق کودکان در جهان است سازمان یونیسف است که چندی پیش ۶۰سالگی خود در ایران را، جشن گرفت
نقض حقوق کودک طبق مواد پیمان نامه، گاه چنان فاصله یی با واقعیت موجود در خانواده ها و اجتماع می گیرد که حرف زدن درباره حقوق کودک را نیز دشوار می کند. به عنوان مثال ماده ۱۳ این پیمان نامه می گوید؛ کودک باید حق آزادی بیان داشته باشد. حقوق مذکور شامل آزادی جست وجو، دریافت و ارائه اطلاعات و عقاید، از هرگونه است، بدون توجه به مرزها، به طور شفاهی، کتبی یا از طریق هر رسانه یی که کودک انتخاب کند.این بند محدودیت ها را تنها در رعایت حقوق و آبروی دیگران، امنیت ملی و اخلاق عمومی موجه می داند
حق آزادی اندیشه، عقیده و... را نیز مشمول کودکان می داند. قوانین و موادی از این دست در پیمان نامه زیاد است و این در حالی است که همچنان قربانیان دلخراش ترین قتل ها و آزارها کودکان هستند. نگاهی به آرشیو صفحات حوادث به خوبی بیانگر این نکته است که موارد نقض حقوق کودک به بدترین اشکال آن همچنان اتفاق می افتد و تکرار آنها به قدری زیاد بوده که به نوعی بی تفاوتی منجر شده است .
 امسال  ۲۲ سال از پذیرش «کنوانسیون حقوق کودک» از سوی جمهوری اسلامی میگذرد. ۱۰ سازمان حقوق بشری غیردولتی بینالمللی و ایرانی همزمان با سالگرد امضای این کنوانسیون از سوی ایران، با انتشار بیانیهای، ضمن اعتراض به نقض حقوق کودکان در کشور، عنوان کردند که با گذشت دو دهه، مقامات ایران همچنان از رعایت حقوق اساسی کودکان سر باز میزنند.

این بیانیه در راستای گزارشهایی است که سازمانهای حقوق بشری برای بررسی ادواری وضعیت حقوق کودکان به سازمان ملل تحویل دادهاند. مسوولان جمهوری اسلامی در آبان ماه سال جاری باید با حضور در سازمان ملل پاسخگوی سوالهای مطرح شده در خصوص نقض حقوق کودکان در ایران باشند

در این بیانیه به موارد بسیاری از نقض حقوق بشر، از جمله آزار جنسی و خشونت، شکنجه و دیگر رفتارهای غیرانسانی، نقض حقوق اقلیتهای مذهبی، اعدام نوجوانان، حداقل سن ازدواج و سن کیفری کودکان اشاره شده است.

طبق کنوانسیون حقوق کودک که جمهوری اسلامی آن را پذیرفته، چهار اصل پایهای وجود دارد که براساس آن، تبعیض علیه کودکان منع شده و کشورهای امضاکننده موظفهستند منافع و حقوق کودکان را در نظر بگیرند. حق حیات و رشد و نیز آزادی بیان کودکان دو اصل دیگر از اصول پایهای این کنوانسیون هستند.

سازمان ملل متحد مانند دیگر حوزهها، در خصوص حقوق کودکان نیز عملکرد کشورهای امضاکننده کنوانسیونهای مصوب را کنترل کرده و در صورت تخطی، آنها را به نقض آن کنوانسیون متهم میکند.

در مورد حقوق کودکان اما این اولین بار است که چندین سازمان حقوق بشری در ارایه گزارشو طرح پرسش از جمهوری اسلامی شرکت کردهاند. به دلیل این مشارکت، موضوعهایی از جمله حجاب برای کودکان دختر و همچنین تبعیض علیه کودکان اقلیتهای جنسی نیز در متن گزارشها وجود دارد.
مواردی که ذکر شد، تنها گوشه کوچکی از ضعفها و نارساییهای حقوقی که زمینهساز بسیاری از ناهنجاریهای موجود در سطح جامعه است. بسیاری از کودکان ما از نعمت آموزش محرومند، بسیاری از کودکان ما مورد تجاوز و بهرهبرداری جنسی قرار میگیرند، بسیاری از کودکان ما به خاطر فقر و بدبختی، در بدترین شرایط به کار گماشته میشوند، بسیاری از کودکان ما فاقد شناسنامه و هویتاند
همهی اینها، نشانگر لزوم تغییر و اصلاح جدی قانون کنونی یا مطابقت آن با معیارهای بینالمللی حقوق بشر است. یادمان نرود که فردای سرزمینمان را همین کودکان میسازند.بچه ها مستقل از ما انسان هایی هستند که ساختن جهان شایسته معصومیت آنها وظیفه ما است. دست کم می توانیم اولین گام ها را در خانه های خود برداریم که رویای «جهان بهتر» را در دستان کوچک آنها به تماشا بنشینیم

No comments:

Post a Comment